iLK YARDIM
Herhangi bir kaza yada yaşami tehlikeye düşüren durumda,sağlik
görevlilerinin yardimi sağlanincaya kadar,hayatin kurtarilmasi yada
durumun daha kötüye gitmesini önlemek amaciyla,ilaçsiz olarak yapilan
uygulamalara ilk yardim denir.
iLK YARDIM UYGULAMASINDA KESiNLiKLE iLAÇ KULLANILMAZ.
iLK YARDIMDA AMAÇ NEDiR?
1.Yaşami koruma ve sürdürülmesini sağlama
2.Durumun kötüleşmesini engelleme
3.iyileşmesini kolaylaştirma
iLKYARDIMCININ ÖZELLiKLERi VE SORUMLULUKLARI NEDiR?
1.Sakin ve telaşsiz olmali.
2.Hastayi sakinleştirmeli.
3.Çevreyi değerlendirip süren bir tehlike olup olmadiğini belirlemeli.
4.Kendi can güvenliğini tehlikeye atmamali.
5.Çevredeki kişileri,sağlik kuruluşlari,itfaiye ve güvenliğe haber vermeleri için organize etmeli.
6.Hastanin durumunu değerlendirerek uygun ilk yardima başlamali.
7.Hastanin sağlik kuruluşuna bir an önce ulaşmasini sağlamali.
iLK YARDIMIN ABC'Si NEDiR?
A.Soluk yolunun açilmasi.
B.Solunumun düzeltilmesi.
C.Dolaşimin etkinliğini sağlama.
SOLUK YOLU NASIL AÇILIR?
1.Ağizda toz toprak,kirik takma diş ve yabanci cisimler varsa çikarilir.
2.Bilinci kapali kişilerde dil arkaya düşüp havayolunu tikayabilir.Bu
durumda baş geriye itilip çene yukari kaldirilarak soluk yolu açilir.
SOLUNUM YOLU NASIL DÜZELTiLiR?(YAPAY SOLUNUM)
Solunumu duran kişiye derhal yapay solunum uygulanmalidir.
1.Hasta sert bir zemine yatirilir.
2.Ağiz içi temizlenerek varsa yabanci cisimler çikarilir.
3.Çenesi yukari kaldirilarak baş hafifçe arkaya itilir.
4.Ağizdan ağiza solunum yapilacaksa burun kapatilir.Burundan solunum yapilacaksa ağiz kapatilir.
5.Derin bir soluk alinip,solunum yaptirilacak kişinin ağzina (yada burnuna) ağiz yerleştirlir.
6.Hastanin göğsünün kabarmasina yetecek şiddette soluk verilir.
DOLAşIMIN ETKiNLiği NASIL SAğLANIR?(KALP MESAJI)
1.Kalp durmuşsa hemen kalp mesajina başlanir.
2.Hasta sert bir zemine yatirilir ve bir yanina diz çökülür.
YARA iÇiNDEKi YABANCI CiSiM,KEMiK,PARÇASI VS. ÇIKARILMAMALIDIR.
3.Göğüs kemiğinin(iman tahtasi)üçte bir alt ucuna bir elin ayasi sikica
yerleştirilir,diğer elin ayasi bunun üstüne konur.Parmaklar hastaya
temas etmemelidir.
4. Kollar dik tutularak (Bilek ve dirsekler bükülmeden)sabit ve ritmik bir şekilde göğüse 4-5 cm bastirilir.
5. Arada nabiz kontrol edilerek dakikada 60 kez olmak üzere dolaşim başlayincaya kadar devam edilir.
BAYILMALARDA UYGULANACAK iLKYARDIM KURALLARI
1.Elbiseleri boyundan,göğüsten ve karindan gevşetilir.
2.Hastanin beynine kan gitmesini sağlamak için düz bir yerde sirtüstü
yatirilarak,ayaklari yukari kaldirilir ve sonrada şok pozisyonunda
bekletilir. Kesinlikle başinin altina yastik konmaz.
3.Hastaya uyarici kokular koklatilir. (Amonyak vb.)
4.Hastanin zorlanmaksizin kendine gelmesi beklenir.
5.Kendine geldiğinde su, çay gibi içecekler azar azar verilmelidir.
GÖğÜS YARALANMALARINDA iLKYARDIM
1.Yarali,yari oturur duruma getirilir
2.Havanin akciğerler dolmasina engel olmak için açik olan yara yerine temiz bir bez kapatip basinç yapmadan sarilir
3.Kazazedenin isi kaybi önlenir.
KARIN YARALANMALARINDA iLKYARDIM
1.Hastaya ağizdan yiyecek içecek verilmez.
2.Yarali başi hafif yüksek, dizlernin altina rulo edilmiş bir battaniye konularak sirt üstü yatirilir
3.Herhangi bir organ dişari çikmiş ise asla el sürülmez.Genişbir gaz
bezi varsa serum fizyolojik ile islatilarak basinç yapmadan organlarin
üzerine örtülür.
4.Yarali zaman geçirmeden sevkedilir..
EGZOS ZEHiRLEMELERiNDE iLKYARDIM
1.Hasta derhal temiz havaya çikarilir.
2.şuuru tam kapali olmayanlar temiz havada derin solunum yaptirilir.
3.şuuru kapali veya solunum yapmakta güçlük çeken hastalara suni solunum tatbik edilir.
4.Beden isisinin düşmesini engellemek için üstü örtülür.
5.Hasta en seri şekilde sağlik merkezine gönderilir.
SiNDiRiM YOLU iLE OLAN ZEHiRLEMELERiNDE iLKYARDIM
1.Zehrin sulanmasi ve emilimin yavaşlamasi için hastalara;süt,yumurta aki,nişasta solisyonlu su içirilir
2.Kusmasina yardim edilir.
3.Asitle olan zehirlenmelerde,hasta hiçbir zaman kusmaya zorlanmaz.Su ve süt yumurta aki kariştirilarak içirilir.
4.Alkali ile olan zehirlenmelerde:1/4 oraninda sirke ile hazirlanmiş 500ml. su veya limon suyu içirilir.
KANAMALARDA iLK YARDIM NASIL YAPILIR?
1.Kanayan uzuv(kol,bacak vs.)yükseltilir.
2.Yara üzerine temiz gazlibez,mendil veya çamaşir parçasi konur ve sikica bastirilir.
3.Kanama durmazsa kanayan yerin 5 cm yukari kismina bandaj uygulanir.
BURUN KANAMASINDA iLK YARDIM NASIL YAPILIR?
1.Burnu kanayan kişinin başi hafifçe öne eğilir.
2.Hasta burun üzerine basinç yapar
3.Bu sirada ağizdan soluk alip verir ve asla sümkürmez.
BURUN KANAMASINDA HASTANIN BAşI GERiYE DOğRU KALDIRILMAZ.
ELEKTiRiK ÇARPMALARINDA iLK YARDIM NASIL YAPILIR?
1.Önce ilk yardimci kendi güvenliğini sağlar.
2.Elektrik akiminin yarali ile temasi kesilir.Bu yapilmadan önce yaraliya dokunulmaz
3.Kuru tahta parçasi ve lastik gibi elektrik geçirmeyen maddelerle hasta çekilerek veya kablo itilerek akimdan kurtarilir.
4.Solunum durmuşsa yapay solunuma,kalp durmuşsa kalp mesajina başlanir.
5.Yanik varsa soğuk su ile yikanir.
KIRIKLARDA iLK YARDIM NASIL YAPILIR?
1.Hasta sarsilmaz ve hareket ettirilmez.
2. Kanama varsa durdurulur.
3. Hasta taşinmadan önce kirik bölgesi hareketsiz hale getirilir.(Bunun için tahta gibi sert cisimler kullanilabilir.)
4.Açik kirik varsa(kirik uçlari görülüyorsa)kirik kemik parçalarina
kesinlikle dokunulmaz ve bunlar yerleştirilmeye çalişilmaz.Yara üzerine
temiz bir gazlibez kapatilir.
YANIKLARDA iLK YARDIM NASIL YAPILIR?
1.Soğuk musluk suyu ile ağri azaltilir.
2.Hastanin takilari çikartilir.(Daha sonra oluşabilecek şişler nedeniyle çikarmak zorlaşabilir.)
3.Oluşan kabarciklar patlatilmaz.
4.Yanan kisimlarin üzeri temiz gazlibezle kapatilir hiçbir şey sürülmez.
5.Hastanin bilinci yerinde ise bol su içirilir.
YANIK YÜZEYiNE Diş MACUNU,SALÇA,YOğURT GiBi MADDELER KESiNLiKLE SÜRÜLMEMELiDiR.
YARALANMALARDA iLK YARDIM NASIL YAPILIR?
1.Kanama varsa kontrol edilir.
2.Yaranin kirlenmesi önlenir.
3.Varsa kopan parça korunur.(Islak bir gazli beze sarilip bir naylon
torbaya konulur,bu torba da içi buz dolu başka bir torbaya konulur.)
ALLAH kimseye böyle bi zor bi durum vermesin.
kaynak: ilk yardim...